Nooit meer falen

Faalangst of faalbevestiging?

Om meer zelfvertrouwen te krijgen is mijn zoontje opgegeven voor een speciale cursus die via de gemeente wordt aangeboden. Bij de eerste les werd hij al apart gezet en moest hij ‘voor straf’ op het bankje zitten. Het stilstaan was hem blijkbaar niet zo goed gelukt, en toen hij voorover viel/ zijn evenwicht verloor tijdens een oefening concentreren, mocht hij even niet meer meedoen.

Uiteraard huppelde hij na afloop niet blakend van zelfvertrouwen de les uit. Hij was verdrietig, zei niets meer en het enige wat er na een tijdje uitkwam was: ik kan niet stilstaan en ik kan me niet concentreren. En langzaam in een dag of wat transformeerde dat naar de gedachte dat hij waarschijnlijk helemaal nergens in uitblonk.

Het is beangstigend hoe een opmerking of handeling, al dan niet goedbedoeld om je vooruit te helpen, je hele persoonlijkheid dreigt te worden in de negatieve zin. Vooral als die opmerking gericht is op iets waar je al mee worstelt.

Goudvis die een vogel moest zijn.

Tja, Einstein had het toch maar mooi gezien: als je een goudvis beoordeelt op punten waaraan die nooit kan voldoen, dan blijft dan arme dier zich een als een waardeloos wezen zien. Terwijl de goudvis dat absoluut niet is. Maar zo werkt het wel. Zelf merk ik ook dat ik iemand wil zijn, die ik niet kan zijn. Dat ik naar doelen grijp, die misschien niet buiten mijn bereik zijn, maar die ik niet kan vasthouden. 

Het lijkt wel alsof het een basis of lifestyle is, en iedere poging die we ondernemen enkel een succesmomentje kan zijn dat ons aangeeft dat we op de goede weg zijn, of een bevestiging van ons falen waardoor we ons des te meer realiseren dat we (nog) niet goed genoeg zijn. Toen mijn uitgever begin dit jaar aangaf mijn nieuwe roman niet uit te brengen, wist ik dat de juiste gedachte moest zijn: oh, nou ja, ik ben goed als auteur en vind dan elders mijn plek wel waar ik beter tot mijn recht kom.

Maar ik voelde heel wat anders.

Een mislukking.

Iemand die dacht te kunnen schrijven, maar kom op zeg…. Wat voor waanidee hield ik mezelf wel niet voor. Ik was geen echte auteur. En zo ging het maar door in mijn hoof. Oh echt, ik was zo niet te genieten die dagen want uit alles bleek en moest blijken dat ik een failure was.  

Falen als ons wezen.

Dat klinkt wel heel erg deprimerend, maar aan de andere kant lijkt dat wel de basis te zijn van ons bestaan. Vorige week leende ik het boek Your cup of tea van Joanneke Wiersma. In haar inleiding kwam ik een inzicht tegen waarvan ik dacht ‘ja, dat is dus wel een beetje het probleem’. Joanneke is, net als ik, Christelijke opgevoed, maar kon zich niet vinden in het idee dat we in zonde zijn geboren en als mensen tot niets goeds in staat. Hoewel het verschilt per kerk hoe dat wordt vertegenwoordigd, merkte ik zelf de laatste weken dat ik steeds vaker naar huis reed uit de kerk met het zinnetje in mijn hoofd ‘sorry, for breathing’.

Man, man, man, ik voelde me al schuldig dat ik niet de ideale huisvrouw ben, ook als moeder regelmatig een paar steken laat vallen, en ik baalde hard genoeg dat ik dit jaar niet afstudeer of de omzet van mijn uitgever door het plafond doe schieten. En nu bleek dat ik als mens er ook al een potje van maakte, puur en alleen omdat ik was geboren.

Het is een algemeen gedachtegoed dat het aardse leven (gezien vanuit verschillende invalshoeken, al dan niet gelovig) helemaal niet zo ideaal is en dat we bevrijding van onze lasten, zonden e.d. kunnen vinden door te leven volgens bepaalde regels waar we net niet bij kunnen en waar een bovennatuurlijk entiteit een oordeel over moet vellen. Met natuurlijk grote vraag of die hele entiteit wel bestaat, maar dat terzijde.

Maar ook buiten alle levensbeschouwelijke ideologieën om, worden we continu gemeten aan standaarden waaraan we blijkbaar moeten voldoen omdat de gemiddelde meerderheid daaraan voldoet.

Fouten maken moet

Een veelgehoorde uitspraak in het klaslokaal. Bedoeld om leerlingen strategieën aan te leren, en ze ook doen inzien waarom iets is zoals het is, zonder het klakkeloos aan te nemen. Een mooi concept dat stevige bouwstenen oplevert waarop een veilige toekomst gebouwd kan worden. En dat geldt niet alleen voor kinderen. Ook als volwassene leer je door te doen en ‘fouten’ te maken, of je zogenaamde doelen niet te behalen wat wel en wat niet werkt. Het is niet zozeer falen als je het niet gaat zoals je had gehoopt, of zoals je denkt dat er van je verwacht wordt, het is vaak een kleine herinnering dat er misschien een routewijziging nodig is

zodat je levenspad wat fijner kan verlopen. Zoals die melding van TomTom als er een alternatieve route is gevonden. Eigenlijk is een fout of een zogenaamd faalmoment niet meer dan een shout out om iets aan te passen: je aanpak, je mindset of je planning.

Falen is geen optie (meer).

Het boek Your cup of tea gaat over goed zijn zoals je bent. Je bent geboren op deze aarde. Als je daar eens goed over nadenkt, is dat best een behoorlijk groot wonder. En stel dat dit leven een doel heeft, dan lijkt het me eigenlijk best sterk dat het doel is: je zo slecht mogelijk laten voelen.

Ik heb mijn kinderen immers ook niet gewenst om ze het gevoel te geven dat het faalhazen zijn. Zelfs al hebben ze een strippenkaart naar dat plekje achter het behang, ik blijf ze fantastisch vinden.

Dus wat als het leven geen doel heeft, maar er gewoon zijn voldoende is. Dat de dingen die je doet op jouw manier, jouw kracht is. Jouw unieke eigenschap. Dan is falen geen optie meer. Dat het pad dat je bewandelt, jouw eigen uniek route is waarbij je niet alleen kan vertragen of ook versnellen, maar die je ook kan wijzigen halverwege of waarvan je af en toe ook een pauze kunt nemen om van het uitzicht te genieten of je af te vragen of je nog wel op het pad bent dat je gelukkig maakt. Niet omdat je erin uitblinkt of omdat je faalt. Maar omdat je er bent en tot je recht mag komen.

En ja, ik heb nog steeds een onvoldoende, en geen nieuwe uitgever, maar ik weet dat wat er gaat komen goed is voor mij ;)