Selfpub is geen plan B

Oké, ten eerste: afgewezen worden is niet, ik herhaal NIET, hetzelfde als falen, maar onlangs hoorde ik toch serieus dat iemand een ‘echte’ auteur was omdat het boek werd uitgegeven door een ‘echte’ uitgever.

Waardoor ik me dus niet alleen een nep-auteur voelde, omdat mijn meest recente boek selfpub is, maar ook nog eens een faalhaas. Want tja, na al mijn moeite, ben ik blijkbaar toch niet echt.

Aan de andere kan zie ik ook wel eens berichten voorbijkomen waarin een auteur vol motivatie en enthousiasme zegt: “na x keer afgewezen te zijn heb ik besloten mijn boek zelf uit te geven”, en dat kan helaas de verkeerde indruk wekken als je de nuance niet ziet.

Als auteur snap ik dat je dit zegt om aan te geven dat je voor honderd procent in je verhaal gelooft en geen concessies wilt doen, maar voor iemand die niet zo bekend is met uitgeven en de hele wereld eromheen, kan het erop lijken dat je werk gewoon blijkbaar goed genoeg was om op te vallen bij een uitgever. En daarmee op zichzelf niet goed genoeg is. FULL STOP.

En zoals ik al zei, hier mist toch wat nuance.

Waarom wil de uitgever het verhaal niet?

Er kunnen verschillende redenen zijn waarom een verhaal niet landt bij de uitgever. Laten we er eens een paar doornemen.

1. Je krijgt geen reactie. Ook dat kan gebeuren. Er zijn een aantal uitgevers die aangeven alleen te reageren als ze wat met je verhaal willen. Krijg je geen reactie, dan weet alleen dat je bij hen niet terecht kan. Dat hoeft niet per se iets te maken te hebben met de kwaliteit van het verhaal en of het uitgeefbaar is. Een uitgeverij is ook gewoon een commercieel bedrijf dat keuzes moet maken met betrekking tot het werk dat ze uitgeven. Ik zou zeggen: probeer het elders.
2. Je verhaal is nog niet goed genoeg. Meestal komen dit soort afwijzingen met feedback, en eventueel een mogelijkheid tot herschrijven en opnieuw opsturen. Deze kans zou ik met twee handen aannemen. Mijn eerste verhaal werd door Loft met heel veel goede feedback afgewezen. Uiteindelijk heb ik daar al drie verhalen uitgeven en staat er nog meer leuks op de planning.

Maar ook als de uitgever niet met je verder kan of wil, zou ik de gekregen feedback zeker ter harte nemen. Vraag proeflezers, een inhoudelijk redacteur etc en herschrijf. Dan kan je het weer opnieuw naar een uitgever sturen, of besluiten het zelf uit te geven.

3. Je past niet in het fonds of bij de missie van de uitgever. Het kan best zijn dat je verhaal goed is, maar niet bij de uitgever (meer) past. Het is daarom ook heel belangrijk om van tevoren goed te kijken wat de uitgever uitgeeft, en of dat ook wel overeenkomt met wat jij schrijft, en waarom jij schrijft. Het kan zijn dat je je blind staart op een bepaalde uitgever, maar dat jij daar eigenlijk helemaal niet lekker bij past en je beter ergens anders terecht kan.

Het verhaal van Bram & Xeno is anderhalf jaar geleden gepitched bij Z&K en aangenomen. Het uiteindelijke resultaat werd goed ontvangen, maar ook met twijfels of het toch wel paste bij de uitgever. Na een fijn gesprek hebben we allebei besloten om het toch elders aan te bieden.

Zelf uitgeven is geen Plan B

Waarom zou je je boek zelf uitgeven?

Ik denk dat de meeste selfpub-auteurs zullen zeggen: artistieke vrijheid. Dat klinkt misschien een beetje zweverig, maar een verhaal schrijven is en blijft een kunstvorm, in mijn ogen dan. Je verhaal de wereld in brengen is een delicaat proces en ik ben ervan overtuigd dat de manier waarop je dat doet ook moet passen bij jou als auteur en het verhaal zelf.

Daarbij denk ik ook dat iedere selfpub-auteur kan beamen dat zelf je manuscript uitgeven betekent dat het driedubbelhard, misschien wel vierdubbelhard werken is. Het is niet alleen het schrijven van het verhaal, het is ook het vormgeven, de redactie, de cover, het binnenwerk, de promotie, en het vinden van mensen die je hierbij kunnen adviseren en helpen. De keuze om zelf je verhaal uit te geven is daarom in geen enkel geval een kwestie van ’plan B’. Het is een weloverwogen keuze omdat je wel in staat moet zijn om bij de middelen te komen om het waar te maken, en genoeg energie hebt door te zetten.

Dus wat is nu moraal van dit verhaal?

 Eigenlijk om Indie-auteurs net zoveel credits te geven als niet Indie-auteurs. Omdat die ene opmerking me toch een beetje dwars zat. We staan misschien niet in brochures en komen niet zo makkelijk een boekhandel binnen, maar de verhalen zijn er niet minder om, en de kwaliteit al helemaal niet.

En tegelijkertijd wil ik ons Indie-auteurs ook een hart onder de riem steken. We mogen wel wat trotser zijn op ons werk. Ik betrap mezelf er namelijk ook op dat als mij gevraagd wordt: “Oh, zijn er al boeken van je uitgegeven?”

Dat ik dan antwoord: “Ja, mijn serie Hartstocht is vorig jaar uitgekomen bij Zomer & Keuning, en deze maand komt er een kerstnovelle uit bij Loft, dat is een imprint van Ambo Anthos. En er is onlangs ook nog een tweeluik uitgekomen. In eigen beheer.

Jammer toch om mezelf zo in de markt te zetten?